Hoe land je als tiener in een nieuw leven?

Door Redactie - In: opvoeden - 24 mei 2024

Tekst Marjolein Doesburg-Van Kleffens | beeld pexels-cottonbro

Voor veel mensen is het voorjaar de tijd waarin nieuwe plannen zich duidelijk manifesteren. Vier jaar geleden speelde dit voor ons in uitvergrote vorm, toen we onze oversteek naar Bazel aan het verkennen en plannen waren. Een van de extra uitdagingen was dat we ook onze jongste, veertienjarige puberzoon goed wilden laten landen in een volstrekt andere heem.

Hij was absoluut niet enthousiast over ons besluit. Hij had ook geen enkele feeling met de Duitse taal, die hij zou moeten gaan spreken. Bepaald geen gunstige leeftijd ook, voor zo’n stap.

Hoe land je als tiener in een nieuw leven?

Leef met je vragen en vraag om hulp

Hoe nodig je een jongen van veertien uit om dit avontuur toch aan te gaan? Een vierjarige neem je nog mee naar de kleuterschool van je eigen keus en daar kun je hem na een gewenningsperiode rustig achterlaten. Bij ons speelde de vraag hoe je de eigen wil kunt wekken bij je kind voor een totaal nieuw leven. Autoritair dwingen om mee te gaan, zou hem zeer waarschijnlijk van ons verwijderen. We zaten met een knoop in onze maag. Was het dan toch een onmogelijk plan?

De oplossing werd ons aangereikt door een ‘gelukkig toeval’. In april kregen we groen licht en in de zomer zouden we al gaan verhuizen. Dat was krap, dus besloten we een getrapte oversteek te maken. Ik zou een half jaar langer in Nederland blijven, vanwege baanzekerheid en eindexamen van één van onze dochters, terwijl vader en zoon alvast vooruit gingen. Dit bleek een gouden greep en liet bij onze zoon een eigen wens en wil groeien om mee te gaan. Samen met zijn vader Bazel en het nieuwe land verkennen vanuit een heuse ‘man-cave’, hoe spannend is dat?! Dit hadden we zo zelf nooit kunnen verzinnen, maar het leerde ons, dat als je je verbindt met je innerlijke opgave, en daarbij vraagt om begeleiding vanuit de geestelijke wereld, er wel eens heel  bijzondere hulp kan komen. Dit proces zette zichzelf in beweging: we leefden met onze vragen en mediteerden meer in die periode. Die getrapte oversteek was allesbehalve toeval, durf ik nu wel te zeggen.

Fast forward naar nu: onze zoon heeft hier een vriendenkring, doet een praktijk-leerstage bij een groot logistiek bedrijf en spreekt bijna vloeiend Zwitser-Duits – in tegenstelling tot zijn ouders, die het redelijk verstaan, maar het (nog) niet spreken. Nederland? Alleen interessant vanwege zijn familie en niet te vergeten de friet en frikadellenbroodjes. Niet bepaald eetgewoontes die wij proberen voor te leven, maar er is altijd wel weer een volgende uitdaging te vinden in het ouderschap.

Stap uit je achtbaan. Wat zie je?

Wat ook belangrijk is om in ons bewustzijn te hebben: door de zich snel opeenvolgende ontwikkelingen, op vele verschillende gebieden en de intense media waarop alles altijd en overal te volgen is, is het leven voor jonge mensen onvergelijkbaar met hoe hun ouders zo’n dertig jaar geleden leefden. In onze tienertijd regelden onze ouders het allemaal zelf wel zo’n beetje, al dan niet met bemoeienis van hun ouders of familie. Er was toen ook nog veel minder keuzevrijheid – veel dingen gebeurden ‘gewoon’ omdat het zo hoorde, in de familie. Mijn man en ik voelden dat  we bij de belangrijke taak van het grootbrengen van onze kinderen hulp van buitenaf konden gebruiken. Het heeft ons op cruciale momenten in elk geval geholpen om even uit de spreekwoordelijke achtbaan te stappen en met een andere blik naar bepaalde situaties te kijken. Dat bracht rust in ons gezin en het vertrouwen in onszelf vaak weer terug. Paradoxaal eigenlijk: we krijgen voor veel behaalde competenties een diploma, maar voor het meest wezenlijke, het grootbrengen van je kind, bestaat geen andere opleiding dan het leven zelf. Dat kan soms best een zoektocht zijn waarbij een professionele kijk welkom is, maar het woud van hulpverleners is groot: hoe kom je erachter wie of wat past bij jouw gezin? 

Oprechte aandacht

Hier komt de individuele menselijke ontwikkeling in beeld. Het bleek voor ons bij elke opvoedvraag over onze drie kinderen een andere weg te zijn. Dat begint bij het (h)erkennen van de manier waarop jouw kind die vraag (onbewust) presenteert. Onze kinderen zijn gebaat bij persoonlijke en oprechte aandacht. Dit is in deze dynamische en vaak oppervlakkige tijd een waardevolle basis voor een wezenlijke verbinding met elkaar. Dat wil niet zeggen dat je per se halve dagen met je kind moet gaan zitten spelen. Ook het samen de tafel dekken, samen de hond uitlaten of voorlezen zijn vormen van persoonlijke aandacht. Hiermee geven we bewuster vorm aan ons ouderschap dan de meeste van onze ouders deden. Door onze persoonlijke ‘scholingsweg’ te gaan, inspireren we onze kinderen om, in verbinding met anderen, hun eigen weg te gaan. Opvoeden vraagt telkens weer om bewustzijn, helderheid van geest en kwetsbaar durven zijn, naast het verzorgen van je eigen veerkracht en wilskracht – als individu en als ouderpaar. Wie had dat gedacht, toen we als kersverse ouders dat wonder van nieuw leven voor het eerst aanschouwden? Ook als vader en moeder leef je kennelijk meerdere levens.

Marjolein Doesburg--Van Kleffens (1970) studeerde Biochemie en promoveerde in de moleculaire biologie. Sinds 2021 woont en werkt ze in Bazel, onder meer als wetenschappelijk onderzoeker aan Universiteit Bazel en onderzoeks-instituut Hiscia in Arlesheim. Daarnaast is Marjolein bestuurslid van EFPAM (European Federation of Patient’s Associations for Anthroposophical Medicine).